Het humaan papillomavirus (HPV) is een klein, niet-omhuld DNA-virus dat verantwoordelijk is voor een hele reeks aandoeningen, van goedaardige wratten tot bedreigende kankers. Er zijn reeds meer dan 200 HPV-types geïdentificeerd. Deze worden gegroepeerd in hoog- en laagrisicotypes op basis van hun potentieel om kanker te veroorzaken. Door zijn prevalentie en hardnekkigheid vormt HPV een significante uitdaging in infectiepreventie en -bestrijding.

Aanwezigheid en overdracht van HPV
HPV is voornamelijk aanwezig in het genitale gebied, maar kan ook voorkomen in de mond en keel. Bovendien kan het virus overleven op medische apparaten en oppervlakken wanneer deze niet goed gedesinfecteerd worden, waardoor dit een groot probleem vormt in de gezondheidszorg.
Het virus verspreidt zich voornamelijk via direct contact tijdens vaginale, anale of orale seks met een geïnfecteerde persoon. Het kan echter ook worden overgedragen door huid-op-huid contact tijdens seksuele activiteit. Belangrijk is dat HPV zelfs kan worden overgedragen als er geen symptomen zijn, waardoor het moeilijk op te sporen en te bestrijden is. Medische hulpmiddelen die gebruikt worden om gebieden zoals de baarmoederhals, vagina, keel en hals te onderzoeken, zoals endovaginale echografiesondes, colposcopen en endoscopen kunnen HPV bevatten als deze niet juist gedesinfecteerd worden.
Gevolgen van HPV
Hoogrisico-HPV, zoals de typen 16, 18, 31 of 45, worden sterk in verband gebracht met baarmoederhalskanker, vaginale kanker, vulvakanker, anuskanker, peniskanker en orofaryngeale kanker (keelkanker). Naar schatting is een aanhoudende infectie met hoogrisico-HPV verantwoordelijk voor:
- 90 % van de gevallen van baarmoederhals- en anuskanker
- 70 % van de gevallen van vulvaire en vaginale kanker
- 60 % van de gevallen van peniskanker
- 70 % van de gevallen van orofaryngeale kanker
Laagrisico-HPV veroorzaken voornamelijk goedaardige huidinfecties, zoals wratten op de voeten, handen, ellebogen en geslachtsdelen.
De uitdaging van HPV-controle in de gezondheidszorg
HPV is bijzonder moeilijk onder controle te houden vanwege verschillende factoren:
- Persistentie op de huid: HPV kan overleven op de huid, waardoor overdracht gemakkelijk is en preventie een uitdaging wordt.
- Asymptomatische overdracht: veel dragers van HPV vertonen geen symptomen, wat leidt tot onbedoelde verspreiding.
- Geen curatieve behandeling: er bestaat momenteel geen behandeling voor HPV, wat betekent dat preventie de beste verdediging is.
- Omgevingsbestendig: HPV kan tot zeven dagen besmettelijk blijven op onvoldoende gedesinfecteerde oppervlakken en medische hulpmiddelen.
Bovendien is screening op baarmoederhalskanker weliswaar in verschillende landen beschikbaar, maar blijft de toegankelijkheid ervan ongelijk, waardoor bepaalde bevolkingsgroepen een verhoogd risico lopen.
Preventie van HPV-overdracht
HPV is bijzonder moeilijk te voorkomen en te bestrijden.
- Screening – In België wordt baarmoederhalskankeronderzoek aangeboden aan alle vrouwen tussen 25 en 65 jaar.
- Vaccinatie – Het HPV-vaccin biedt bescherming tegen de meest voorkomende typen die in verband worden gebracht met genitale wratten en baarmoederhalskanker.
- Barrièrebescherming – Het gebruik van condooms vermindert het risico op overdracht van HPV, maar biedt geen volledige bescherming, omdat bepaalde delen van de huid bloot blijven
HPV-preventie in een klinische omgeving
Een grondige desinfectie is essentieel om de overdracht van HPV in zorginstellingen te voorkomen. Aangezien HPV bijzonder resistent is tegen klassieke desinfectiemiddelen, is het gebruik van hoogwaardige oplossingen met een bewezen virucide werking onontbeerlijk.
Een doeltreffend desinfectiemiddel moet:
- Bacteriële sporen, vegetatieve bacteriën, mycobacteriën, gisten, schimmelsporen en virussen elimineren.
- Kruisbesmetting tussen patiënten voorkomen.
- De bescherming van zorgverleners tijdens routineprocedures waarborgen.
Wist u dat? HPV behoudt 30% van zijn besmettelijkheid gedurende zeven dagen op onvoldoende gedesinfecteerde oppervlakken en medische hulpmiddelen.
Tristel Duo ULT: een effectieve oplossing tegen HPV
Tristel Duo ULT is een high-level desinfecterend schuim voor semi-kritische hulpmiddelen. De samenstelling garandeert een volledige dekking van echografiesondes en zorgt voor een effectieve verwijdering van HPV.
Een studie van Meyers et al., (2020) heeft de effectiviteit van dit product tegen HPV-types 16 en 18 op een endovaginale echografiesonde in slechts 30 seconden aangetoond.

Bronnen:
- Jensen JE, Becker GL, Jackson JB, Rysavy MB. Human Papillomavirus and Associated Cancers: A Review. Viruses. 2024 Apr 26;16(5):680. doi: 10.3390/v16050680. Centres for Disease Control and Prevention (2024). About Genital HPV Infection. [online] Available at: https://www.cdc.gov/sti/about/about-genital-hpv-infection.html?CDC_AAref_Val=https://www.cdc.gov/std/hpv/stdfact-hpv.htm.
- Marur, S., D’Souza, G., Westra, W.H. and Forastiere, A.A. (2010). HPV-associated head and neck cancer: a virus-related cancer epidemic. The Lancet Oncology, 11(8), pp.781–789. Doi:https://doi.org/10.1016/s1470-2045(10)70017-6.
- NHS (2022). Human papillomavirus (HPV). [online] nhs.uk. Available at: https://www.nhs.uk/conditions/human-papilloma-virus-hpv/#:~:text=Human%20papillomavirus%20(HPV)%20is%20the.
- Saraiya, M., Unger, E.R., Thompson, T.D., Lynch, C.F., Hernandez, B.Y., Lyu, C.W., Steinau, M., Watson, M., Wilkinson, E.J., Hopenhayn, C., Copeland, G., Cozen, W., Peters, E.S., Huang, Y., Saber, M.S., Altekruse, S. and Goodman, M.T. (2015). US Assessment of HPV Types in Cancers: Implications for Current and 9-Valent HPV Vaccines. JNCI: Journal of the National Cancer Institute, 107(6). doi: https://doi.org/10.1093/jnci/djv086.
Relevante artikelen
Webinar: Antimicrobiële resistentie bestrijden
Heb je de webinar gemist? Geen zorgen! Je kunt het nu op je gemak terugkijken via de replay. 💡 Onderwerp: Kan een proactieve desinfectiebehandeling helpen bij het bestrijden van antimicrobiële resistentie? 🗣️ […]
Meer informatieDe strijd tegen antimicrobiële resistentie: Verantwoord desinfecteren
De strijd tegen antimicrobiële resistentie (AMR) is van cruciaal belang voor de globale volksgezondheid. Dit artikel belicht het belang van effectieve desinfectie om de verspreiding van resistente bacteriën te voorkomen. […]
Meer informatieOnder de microscoop – Mpox
Mpox (beter gekend als Monkeypox) is een zeldzame zoönotische ziekte die oorspronkelijk door dieren op mensen werd overgedragen en wordt veroorzaakt door het omhulde Monkeypoxvirus. Het wordt beschouwd als de […]
Meer informatie